Σήμερα οι προγεννητικές εξετάσεις έχουν πληθύνει κι άλλο, απ’ ότι μου λένε. Επειδή οι γυναίκες αποφασίζουν να γίνουν μάνες σε μεγαλύτερες ηλικίες από ότι στη δεκαετία του 1970 και του 1980, και οι στατιστικές μελέτες έχουν μείνει λίγο πίσω (η αγαθότερη εκδοχή – θα μπορούσε να δει κανείς και άλλες), στα 40 οι περισσότεροι γιατροί σε θεωρούν «παρήλικα», και σου συστήνουν φορτικά να κάνεις πλείστες όσες χρονοβόρες, ακριβές, (και πιθανώς αμφιβόλου εγκυρότητας) εξετάσεις. Γιατροί είναι, ειδικοί, έχουν σπουδάσει, γνωρίζουν, και μία γυναίκα στην ευαίσθητη πρώιμη φάση της εγκυμοσύνης της, τους εμπιστεύεται… Ο σύζυγος ή σύντροφος, ως άντρας, εμπιστεύεται συνειδητά και υποσυνείδητα έναν άλλον άντρα (στην πλειοψηφία τους οι γυναικολόγοι είναι άντρες, ακόμα και σήμερα!).

Έχω φίλες που μου έχουν εξομολογηθεί ότι δεν θα εμπιστεύονταν μια γυναίκα να είναι η γιατρός τους – και εγώ πάντα ρωτάω εάν θα εμπιστεύονταν ποτέ έναν Ω.Ρ.Λ. χωρίς μύτη ή αυτιά. Πέραν αυτού, η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο, που μπορείς σήμερα να ξέρεις όχι απλά το φύλο του παιδιού σου, όχι απλά το πιθανολογούμενο βάρος του, όχι απλά εάν θα έχει κάποια σωματική παραμόρφωση, αλλά και πλείστα όσα άλλα, φοβερά και τρομερά. Υπάρχουν μελέτες και στατιστικές για το ιδανικό βάρος της εγκύου, την ιδανική διατροφή, το πόσο πρέπει να περπατάει ή να κάθεται ή να ξαπλώνει, το πόσα ποτηράκια κρασί επιτρέπεται μετά τον δεύτερο μήνα… Είμαι σίγουρη ότι όλα αυτά βοηθούν κάποιους ανθρώπους (γιατρούς, μαίες, κλινικάρχες, φαρμακευτικές και ασφαλιστικές εταιρείες), ίσως και κάποιους μέλλοντες γονείς. Στο περιβάλλον μου, όμως, βλέπω την τάση να υιοθετούν όλες αυτές τις μελέτες σαν ευαγγέλιο(πιθανόν, ξαναγυρνάμε τώρα στη θρησκεία, οι άνθρωποι να χρειάζονται να υιοθετούν ευαγγέλια, και έχοντας απορρίψει το «κλασσικό» των 4 αποστόλων, βρίσκουν άλλα, εναλλακτικά!). Βλέπω την τάση να ακολουθούν επιταγές γιατρών άκριτα και κατά γράμμα. Βλέπω να κάνουν εξετάσεις επί εξετάσεων για να βρουν πιθανότητες γενετικών ανωμαλιών, χωρίς πιο πριν να έχουν αποφασίσει πώς θα αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Υπάρχουν γυναίκες που έχουν επενδύσει απίστευτη ταλαιπωρία και χρήματα για να πετύχουν την ποθητή εγκυμοσύνη, ακολουθώντας θεραπείες και συστάσεις γιατρών, αλλά δεν τολμούν να σκεφτούν το ενδεχόμενο ότι το παιδί τους μπορεί να είναι κάτι λιγότερο από τέλειο. Και δεν τολμούν να θέσουν στον εαυτό τους την ερώτηση του τι θα κάνουν με ένα πιθανό «αντίξοο» αποτέλεσμα μίας προγεννητικής εξέτασης. Γιατί καλή είναι η επιστήμη στο να σου πει τι πιθανότητες υπάρχουν στο να γεννηθεί ένα παιδί έτσι ή αλλιώς, αλλά είναι παντελώς ανίκανη να σου πει πώς να το διαχειριστείς.

Χρειαζόμαστε μία αλλιώτικη παιδεία. Μία παιδεία που να μας διδάσκει για τη ζωή και το θάνατο, μία παιδεία που να διαμορφώνει ηθικά όντα. Ηθικά όχι με την παλιά έννοια που είχε η γενιά των γονιών μου, αλλά με την έννοια του σεβασμού σε κάθε μορφή ζωής. Μια παιδεία που να μας κάνει καλούς μαθητές της ζωής: να μπορούμε να μαθαίνουμε από τον συνάνθρωπο, από τα λάθη μας και τα σωστά μας, να αποδεχόμαστε τις αλλαγές, να είμαστε δημιουργικοί και πρωτότυποι, να είμαστε ικανοί να χρησιμοποιούμε ολόκληρο τον εγκέφαλό μας. Μια παιδεία που να μας επιτρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε καλύτερο για τον πλανήτη που ζούμε, αποτίοντας φόρο τιμής και σεβασμό όπου αληθινά αξίζει. Μια παιδεία που να μας μαθαίνει ποια είναι η φύση του ανθρώπου και ποιος είναι ο σκοπός της ύπαρξής του στη γη. Μια παιδεία που να μας επιτρέπει να δεχτούμε ότι όσα μαθήματα μπορούμε να πάρουμε από την υγεία, άλλα τόσα και περισσότερα μπορούμε να πάρουμε από την ασθένεια.
Γιατί, πόσο έτοιμοι είμαστε να αποδεχτούμε ότι αυτό που θα βγει από το σώμα ή το σπέρμα μας δεν θα είναι το απολύτως τέλειο κατά τα πρότυπα της κοινωνίας ή της φυσιολογίας; Πόσο έτοιμοι είμαστε να αποδεχτούμε ότι αυτό που σήμερα θεωρείται επιστημονικό δεδομένο μεθαύριο μπορεί να θεωρείται ανέκδοτο; (έχει συμβεί με τόσα πολλά πράγματα στην μέχρι τώρα πορεία της επιστήμης). Πόσο έτοιμοι είμαστε να δεχτούμε ότι ο τρόπος και τα πρότυπα της ζωής μας μέχρι τώρα έχουν δημιουργήσει συνθήκες που δυσκολεύουν την υγεία μας και των παιδιών μας; Κι αν το δεχτούμε, πόσο έτοιμοι είμαστε να ξεβολευτούμε και να τον αλλάξουμε;